زعفران گیاهی کوچک و چندساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر است. از وسط پیاز یا قاعدهیِ ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج میشوند. از وسط برگها، ساقهای گلدار بیرونمیآید که به یک تا سه گل منتهی میشود. گلها دارای ۶ گلبرگ بنفشرنگ هستند که ممکن است در بعضی واریتهها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گلها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلالهٔ سهشاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی هستند. قسمت مورد استفاده این گیاه انتهای خامه و کلاله سهشاخه است که به نام زعفران مشهور است و معطر و کمی تلخ است.
کشت زعفران در ایران
ایران با تولید سالانه ۳۳۰ تن و صادرات ۲۸۰ تن از این محصول بزرگترین تولیدکننده و صادر کننده زعفران در دنیا است (آمار سال ۱۳۹۸). در این بین استانهای خراسان رضوی و جنوبی با سهمی ۸۵ درصدی بیشترین سهم در تولید زعفران ایران را دارند. از دیدگاه کمّی شهرستان تربت حیدریه در استان خراسان رضوی با سطح زیر کشتی بالغ بر ۷۵۰۰ هکتار زعفران در بین تمامی تولیدکنندگان این محصول، رتبه نخست تولید در کشور را دارد. زعفران شهرستان قائن یکی از با کیفیتترین زعفرانهای تولیدی کشور قلمداد میشود. همچنین زعفران گناباد به دلیل کاشت به روش سنتی و آبیاری با آب قنات به عنوان میراث جهانی کشاورزی در فائو ثبت شدهاست.اخیراً توسعه کشت و تولید زعفران در شمال خراسان سیر صعودی داشتهاست بهطوری که از سطح ۳۴۳ هکتار با تولید حدود ۶ تن در سال ۱۳۸۶ به سطح نه هزار و ۸۵۰ هکتار و تولید حدود ۲۹ تن در سال جاری رسیدهاست.